Por Manuel Regal Ledo

No nome propio, no nome de ENCRUCILLADA, revista galega de pensamento cristián, ofrezo esta breve meditación sobre o asunto das posibles bendicións a parellas homosexuais ou a persoas que unidas no seu día sacramentalmente, logo dunha ruptura dese vínculo, conviven agora con outra parella. Recoñezo que era reacio a asumir esta encomenda, pero hoxe mesmo, 8 de febreiro, facendo oración co texto de Mc 7, 24-30, sentinme animado a compartir o que o Espírito, coido eu, suscitou en min.

Transcribo o texto de A BIBLIA galega, con pequenas modificacións de linguaxe inclusiva. Di así:

            E foi (Xesús) cara á terra de Tiro. Alí meteuse nunha casa, porque non quería que ninguén o recoñecese. Pero non lle foi posible pasar inadvertido, pois deseguida chegou unha mulleriña que tiña unha filla posuída por un espírito malo e botóuselle aos pés. 26Esta muller era pagá, unha sirio-fenicia, e rogáballe que lle librase a filla do espírito malo.

           Pero el díxolle:

            –Deixa que se farten primeiro os fillos e fillas, pois non é ben quitarlles o seu pan para llelo botar aos cadeliños.

            Ela contestoulle:

            –Non é, Señor, non é; pero tamén os cadeliños apañan debaixo da mesa as faragullas que deixan caer os fillos e fillas.

          El díxolle entón:

            –Vaite, que polo que acabas de dicir xa o demo saíu da túa filla.

         E así foi: ao que chegou á casa, atopou a filla deitada na cama, libre do demo.

Xesús síntese incómodo en terras de Tiro. Non quere ser recoñecido, gárdase, quizais intuíndo xa que podería pasar o que logo pasou. No fondo parece que subxacía nel, a pesar de toda a súa fortísima maduración espiritual, que unha cousa era Israel, o pobo escollido, e outra moi distinta a xente de fóra, máxime se con ela batía no seu territorio. O texto paralelo de Mateo 15, 21-28 introduce unha intervención dos discípulos rogándolle que a despida –atendéndoa no que pide?–, e Xesús responde taxativamente: “Non fun enviado máis que ás ovellas extraviadas da casa de Israel”(v. 24). Quen sabe se estamos ante unha interpolación que responde a debates do primeiro movemento cristián.

Parece que na intención de Xesús estaba compartir a súa Boa Nova, a gran Bendición de Deus, unicamente coas persoas que formaban parte do pobo escollido, marcando unha barreira, un límite. Barreira e límite que si saltaba sen reparo, respecto a outras persoas que, sendo de fe xudía, non respectaban en cousas as prácticas relixiosas ditadas polo pensamento, pola doutrina oficial. (E disto tamén poderiamos aprender moito para o caso ao que nos estamos referindo. Canta xente “irregular”, entrou na órbita amorosa e servicial de Xesús, canta!

Vexo unha correspondencia clara entre esta postura primeira de Xesús e a postura de quen hoxe na Igrexa nega a lexitimidade evanxélica, a conveniencia de ofrecer a bendición –un anaquiño ben cativo da gran Bendición, unha migalliña logo– a persoas unidas en parella con formas que consideran irregulares para a doutrina oficial. Nisto parécense ao primeiro Xesús do relato evanxélico que comentamos: soamente fun enviado para estes, soamente estes poden recibir algo dos agarimos de Deus.

Pero velaquí a marabilla que Xesús, sen querelo, suscita. A contestación da mulleriña pagá sirio-fenicia é moito máis evanxélica do que a súa mesma postura e razoamento! E Xesús ten a humildade, a valentía de recoñecelo e de darlle a razón. Penso que, igualmente, na disposición do Dicasterio para a Doutrina da Fe, permitindo que se bendiga a quen está en situación de parella “irregular” –así sexa na forma excesivamente recortada ofrecida– hai moito máis sentido evanxélico do que nas posturas negativas de quen recea ser espléndido como Deus é espléndido, segundo o que o mesmo Xesús afirmaba noutro lugar: “Daquela sede persoas perfectas como perfecto é o voso Pai celestial” (Mt 5,48), perfección referida ao amor sen límites, ou  “sede persoas compasivas como o voso Pai é compasivo” (Lc 7,36).

Bendicir, logo, significa abrir portas, aceptar a persoa no presente concreto que está a vivir, sen ningún tipo de censuras por diante. Todas, todos  temos a nosa historia persoal, con frecuencia unha historia complexa, que ninguén ou moi poucas persoas coñecen; ás veces incluso nin a propia persoa que a vive, goza ou sofre é consciente do mundo interior que o move, que o conmove. Quen somos nós para meternos nese anaco de mundo sagrado e excluír en principio a ninguén? Por ser homosexual, por estar casado de segundas cunha muller, cun home co que ao final parece ter atopado o seu espazo amoroso soñado? Bendicir, abrir as portas, crear vínculos de amizade, empezar a sentirte parte e a deixar que a outra persoa se empece a sentir parte de ti, da Igrexa tamén neste caso, e botar a andar un recorrido de bendición que posiblemente terá unha maduración positiva cara á propia persoa e circunstancias, cara á súa inclusión eclesial. Por que lle tememos a isto?

Por outra banda chámame moito a atención que sempre se nos afían os dentes cando aparece polo medio algo relativo á sexualidade? Por que esta obsesión  co tema da sexualidade, da man moitas veces –non só nin sempre– dunha clerecía célibe? Por que, como vén de dicir o Papa hai uns días, nos alporizamos ante unha bendición a unha parella homosexual, e non dubidamos, por exemplo, en bendicir os locais dun empresario de quen coñecemos as súas prácticas empresariais abusivas? Por que fiamos tan fino neste tema e temos coadores de anchos furados cando relacionamos o evanxeo co diñeiro, co poder, co boato, con políticas que degradan a Casa Común e a sorte da xente máis marxinal etc? É ben sabido que de sempre, de case sempre, a moral católica estivo obsesionada polo sexo, pola sexualidade, tema no que, así se dicía, nunca había parvidade de materia. Unha simple masturbación bastaba para mandarte eternamente ao inferno.

Entendo que no tema das bendicións todos, todas quedamos incluídas. Hai persoas, cardeais, arcebispos, bispos, cregos, leigos, leigas que non aceptan a posibilidade de exercer tales bendicións, pechando portas, excluíndo. Pero outras persoas, sen ritos de bendición polo medio, podemos ser igualmente excluíntes, aínda que se nos encha a boca renegando da exclusión. Coa exclusión todos, todas temos un traballo grande que facer, penso eu. E mira ti, a sinodalidade –iso de facer camiño xuntos, xuntas, escoitándonos, acolléndonos, comprendéndonos, abríndonos mutuamente o corazón– pode ser un bo instrumento de cura e conversión.

Paréceme moi ben o ofrecemento das bendicións que comentamos, mesmo me parecen algo mínimo, raquítico. Como me parecen ben moitas outras medidas e iniciativas do Papa Francisco, aínda que nos quede moito, moito por facer. A el e a nosoutros. Gústame moito o seu criterio teolóxico, aínda que el non fose teólogo de oficio, iso de entender a teoloxía como unha lexítima posibilidade de ir desenvolvendo a riqueza da tradición atendendo ás realidades culturais coas que nos imos atopando. Gústame a súa intención de incluír as mulleres no organigrama eclesial de forma completa, sentindo que non se acaben de dar os pasos que entendo se deberían dar. O Papa Francisco foi, está a ser, unha bendición para a Igrexa, por máis que haxa quen renegue del. O seu proxecto de evanxelización presentado en “Evangelii gaudium”, “Laudato si”, “Fratelli Tutti.”…, ao meu ver, son unha referencia moi atinada para os tempos que vivimos.

Desde estas páxinas, logo, permitídeme que vos bendiga, sobre todo as parellas homosexuais e isoutras parellas irregulares; e permitídeme que a cantas persoas isto leades vos pida a vosa bendición, sen esclusións, por moito en disonancia poidades estar comigo e co meu escrito.

E remato compartindo con todas, todos vós, esta pregaria relativa á pasaxe evanxélica que hoxe lemos:

Coma un cadeliño, meu Deus,

coma un cadeliño, non máis,

apañando debaixo da túa mesa

as migallas da túa abundancia

espalladas aquí e acolá por todo o mundo.

Apañándoas de ti sen reparos,

e, sen reparos tamén, sen exclusións,

compartíndoas cos meus irmáns e irmás,

sexan do país e da relixión que sexan.

Porque ti, meu Deus, es sen distinción

pai ou mai de todo o mundo,

fonte de vida para todo o universo.

Grazas, meu Deus.

Cóllesme da man

para me introducir nese teu mundo máxico,

infinitamente humano.

Grazas, meu Deus.

Candia, Abadín, Lugo. 8 de febreiro do 2024.